تحقیق بازار (market research)  فرآیندی است که به جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات در مورد بازارها، مشتریان، رقبا و روندهای اقتصادی می‌پردازد. هدف از این تحقیق، درک بهتر نیازها و رفتارهای مشتریان، شناسایی فرصت‌های جدید و کاهش ریسک‌های کسب‌وکار است.

مراحل تحقیق بازار

1. تعریف هدف: مشخص کردن هدف تحقیق و سوالاتی که باید به آن‌ها پاسخ داده شود.
2. جمع‌آوری داده‌ها:
   • داده‌های اولیه: از طریق نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها و گروه‌های کانونی.
   • داده‌های ثانویه: استفاده از منابع موجود مانند گزارش‌ها، مقالات و آمارهای دولتی.
3. تحلیل داده‌ها: بررسی و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده برای شناسایی الگوها و روندها.
4. گزارش‌دهی: ارائه نتایج به شکل گزارش یا ارائه، شامل توصیه‌ها و تحلیل‌های کلیدی.
5. اتخاذ تصمیم: استفاده از نتایج تحقیق برای گرفتن تصمیمات استراتژیک.

اهمیت تحقیق بازار

• شناسایی نیازها: فهم دقیق از نیازهای مشتریان و بازار.
• کاهش ریسک: پیش‌بینی تغییرات بازار و رفتار رقبا.
• توسعه محصولات: ایده‌پردازی و بهبود محصولات و خدمات بر اساس بازخورد مشتریان.
• استراتژی‌های بازاریابی: طراحی کمپین‌های بازاریابی مؤثر بر اساس شناخت بازار.

ابزارهای تحقیق بازار

• نظرسنجی آنلاین: مانند Google Forms و SurveyMonkey.
• تحلیل داده‌ها: نرم‌افزارهایی مانند Excel و SPSS.
• گروه‌های کانونی: برای جمع‌آوری نظرات عمیق‌تر.

تحقیق بازار یک ابزار کلیدی برای کسب‌وکارهاست تا در دنیای رقابتی امروز موفق باشند.

تحلیل داده‌های کیفی در تحقیق بازار، به فرآیند بررسی و تفسیر داده‌هایی که به صورت غیر عددی جمع‌آوری شده‌اند، اشاره دارد. این داده‌ها معمولاً شامل مصاحبه‌ها، نظرسنجی‌های باز، گروه‌های کانونی و مشاهدات هستند. در ادامه به برخی از روش‌های متداول تحلیل داده‌های کیفی اشاره می‌شود:

۱. تحلیل تماتیک (Thematic Analysis)

این روش شامل شناسایی و تحلیل الگوها (تم‌ها) در داده‌های کیفی است. مراحل آن عبارتند از:

• آشنا شدن با داده‌ها: مرور اولیه داده‌ها برای درک کلی.
• کدگذاری: شناسایی و علامت‌گذاری داده‌ها بر اساس موضوعات کلیدی.
• تجزیه و تحلیل تم‌ها: گروه‌بندی کدها به تم‌های بزرگ‌تر و تحلیل آن‌ها.

۲. تحلیل محتوای کیفی (Qualitative Content Analysis)

این روش شامل بررسی محتوای متون، مصاحبه‌ها یا سایر داده‌ها برای شناسایی الگوها و معانی است. مراحل شامل:

• انتخاب واحد تحلیل: تعیین بخش‌هایی از داده‌ها که مورد بررسی قرار می‌گیرند.
• کدگذاری و طبقه‌بندی: شناسایی کدها و طبقه‌بندی آن‌ها بر اساس مضامین.

۳. تحلیل پدیدارشناختی (Phenomenological Analysis)

این روش بر درک تجربیات و دیدگاه‌های افراد متمرکز است. مراحل شامل:

• جمع‌آوری داده‌ها: استفاده از مصاحبه‌های عمیق برای شنیدن تجربیات شخصی.
• تحلیل عمیق: بررسی عواطف، احساسات و معناهایی که افراد به تجربیات خود نسبت می‌دهند.

۴. تحلیل نظریه‌زایی (Grounded Theory)

این روش به‌دنبال توسعه نظریه‌ها بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده است. مراحل شامل:

• جمع‌آوری داده‌ها: به‌طور مستمر و همزمان با تحلیل.
• کدگذاری: کدگذاری باز، محوری و انتخابی برای شناسایی مفاهیم و نظریه‌ها.

۵. تحلیل SWOT کیفی

در این روش، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها (SWOT) به‌صورت کیفی تحلیل می‌شود. این تحلیل می‌تواند به درک بهتر از موقعیت بازار و تصمیم‌گیری راهبردی کمک کند.

۶. تحلیل رواشناختی (Narrative Analysis)

این روش بر روی روایت‌ها و داستان‌هایی که افراد در مصاحبه‌ها یا متن‌ها بیان می‌کنند، تمرکز دارد. تحلیل شامل بررسی ساختار، محتوا و معانی روایت‌ها است.

۷. گروه‌های کانونی (Focus Groups)

در این روش، گروهی از افراد به بحث درباره موضوعات مشخص دعوت می‌شوند. تحلیل داده‌ها به شناسایی الگوها و نظرات مختلف در گروه می‌پردازد.